آقایان آیا واقعا پول تهیه بلیت هواپیما را ندارید؟

اجراهای چهاردهمین جشنواره موسیقی نواحی ایران در حالی سومین و آخرین روز خود پشت سر گذاشت که حضور تعدادی از استادان و هنرمندان ارزنده موسیقی نواحی ایران شکل و شمایل متفاوتی را به اجراهای روز آخر جشنواره بخشیده بود.

آنچه از اجراهای روز سوم چهاردهمین جشنواره موسیقی نواحی کرمان پیش روی مخاطبان قرار گرفت، رپرتواری از موسیقی مناطق ایران توسط هنرمندان پیشکسوت موسیقی اقوام بود که در حال و هوای متفاوتی برگزار شد و این هنرمندان نشان دادند که چرا همچنان از آنها به عنوان سردمداران موسیقی مناطق خود یاد می‌شود.

آیا کرمان در جشنواره پانزدهم هم میزبان است؟

طی سال‌های اخیر و بعد از تعطیلی و وقفه طولانی که در برگزاری جشنواره موسیقی نواحی به وجود آمده بود، استان کرمان پس از انعقاد تفاهم نامه علی جنتی وزیر اسبق وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با استاندار وقت کرمان در نمایشگاه کتاب سال ۱۳۹۴ به مدت سه سال به عنوان میزبان فصل جدید برگزاری جشنواره معرفی شد.

شرایطی که انتظار می‌رفت با توجه به پیشینه تقریباً درخشان میزبانی این استان در سال‌های پیشین به دبیری محمدرضا درویشی بتواند شرایط مناسبی برای تبدیل شدن کرمان به عنوان یکی از پایگاه‌های اصلی و تاثیر گذار رویدادهای مرتبط با موسیقی نواحی به وجود آورد. چارچوبی که برای نقد و بررسی عملکرد این رویداد در سال‌های اخیر باید نشست‌های آسیب شناسی برگزار شود تا مشخص شود این استان همچنان آمادگی و انگیزه میزبانی از رویداد مهمی چون جشنواره موسیقی نواحی را دارد یا خیر؟

اکنون با تغییر مدیریت‌ها در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی این انتظار می‌رود تا کارشناسان متخصص در این زمینه ضمن ارائه مشاوره‌های مختلف در ابعاد مختلف نسبت به میزبانی دوره بعد جشنواره موسیقی نواحی تصمیم معقول و متناسب با امکانات هر استان را اتخاذ کنند. شرایطی که به نظر می‌آید این بار خارج از استان کرمان نیز می‌تواند میزبان گروه‌ها و هنرمندان مختلف با شکل و شمایل تازه‌تر و انگیزه‌های بیشتری از سوی ستاد اجرایی این رویداد مهم پیگیری شود.

یک اتفاق ناراحت کننده در جشنواره چهاردهم

یکی از اتفاقات ناراحت کننده‌ای که طی روزهای اخیر در بین اعضای شرکت کننده در جشنواره به چشم آمد، عدم همکاری و حمایت لازم ستاد اجرایی جشنواره در ایاب و ذهاب هنرمندان بود که موجب ناراحتی آنها را نیز فراهم کرد.

آنچه از تحقیقات میدانی و گفتگوهای شفاهی با برخی از هنرمندان پیشکسوت شرکت کننده در جشنواره که هر کدام از سرآمدان موسیقی منطقه خود محسوب می‌شوند، به دست آمد این بود که این افراد از طریق زمینی و با اتوبوس مسافت زیادی را تا کرمان پیموده‌اند. شرایطی که به نظر می‌آید حداقل برای استادانی که به جشنواره دعوت شده‌اند می‌توانست با امکانات و تسهیلاتی چون تهیه بلیت هواپیما با در نظر گرفتن شرایط سنی آنها صورت پذیرد.

پرسش مهم اینجاست که آیا مدیران اجرایی جشنواره که عهده دار وظیفه مدیریت بودجه جشنواره بودند نمی‌توانستند با کمی حساب و کتاب سنجیده‌تر شرایطی را برای تهیه بلیت هواپیما حداقل برای هنرمندان پیشکسوت و مسن این عرصه فراهم کنند که این عزیزان در شرایط بهتری در جشنواره حضور پیدا کنند؟

به هر ترتیب وقت آن رسیده که مدیران برگزاری جشنواره موسیقی نواحی ایران که در مصاحبه‌ها و گفتکوهای رسانه‌ای خود بر تکریم هنرمندان پیشکسوت موسیقی نواحی اصرار می‌ورزند پاسخگوی برخی از عملکردهای خود درکنار فعالیت‌های مثبت و ثمربخش خود باشند.

کارت برگ ارزیابی برنامه‌های جشنواره چهاردهم

یکی دیگر از اقدامات موثری که در طول برگزاری چهاردهمین جشنواره موسیقی نواحی ایران توسط ستاد برگزاری جشنواره رقم خورده بود توزیع «کارت برگ ارزیابی برنامه‌های جشنواره» توسط کمیته ارزیابی عملکرد جشنواره بود که طی روزهای گذشته توسط دست اندرکاران ستاد برگزاری میان مخاطبان توزیع می‌شد.

گرچه از خروجی و اطلاع رسانی درباره نتایج این پژوهش‌های میدانی خبر چندانی در دست نیست اما چنین اقداماتی می‌تواند در آینده نزدیک به عنوان یک دستاورد مهم برای دست اندرکاران برگزاری جشنواره محسوب شود.

نشست‌های پژوهشی و یک بازنگری در فعالیت‌ها

نشست‌های پژوهشی همواره یکی از مهم‌ترین و موثرترین بخش‌های جشنواره‌های موضوعی حوزه موسیقی به ویژه موسیقی نواحی است که می‌تواند با تدوین و گردآوری نتایج مقاله‌های ارائه شده در آن تبدیل به یک منبع ارجاعی برای دستیابی به اهداف والای یک رویداد مهم تلقی شود اما طی سال‌های اخیر به دلیل فقدان توجه لازم به این برنامه‌ها که به نظر می‌آید فقط برای ارائه بیلان کاری است، خروجی چندان موثری از این نشست‌های پژوهشی حاصل نشده است.

در جریان برگزاری نشست‌های پژوهشی جشنواره چهاردهم موسیقی نواحی که برخی از آنها با موضوعات جالب توجهی برگزار شد، شرایط به گونه‌ای طراحی شده بود که فقط دانشجویان دعوت شده از سوی دبیر جشنواره که عمدتاً از شاگردان وی بودند، در این نشست‌ها حضور پیدا می‌کردند و درباره مقولات مورد نظر به بحث و تبادل نظر می‌پرداختند.

به طور حتم ورود موسیقی اقوام ایران به نشست‌ها و پنل‌های تخصصی دانشگاهی امری ضروری و اجتناب ناپذیر است که می‌تواند در نگاه اول دستاورد مثبتی محسوب شود، اما نکته حائز اهمیت در این میان آگاهی شرکت کنندگان در این نشست‌ها از اتفاقات و فعالیت‌های مرتبط با موسیقی نواحی است که طی نشست‌های پژوهشی رویداد چهاردهم کمتر به چشم آمد. کما اینکه بسیاری از این پژوهشگران که اغلب از فارغ التحصیلان رشته اتنوموزیکلوژی دانشگاه بودند حتی اسم و مشخصات هنری هنرمندان شرکت کننده را نمی‌دانستند. فضای که موجب شد مباحث مطرح شده در این نشست‌ها که برخی از آنها نیز مباحث جالب توجهی بودند، فقط در چارچوب ذهنی سخنرانان باقی مانده و کاربرد آن در مقولات مرتبط با اجرای موسیقی اقوام مغفول بماند.

قطعاً برگزاری نشست‌های پژوهشی امری لازم و ضروری است که به نظر می‌آید مدیران برگزاری جشنواره موسیقی نواحی ایرانی باید روی آن بازنگری اساسی داشته باشند.