سیاوش در آتش؛ زندگی اجتماعی زنده‌یاد محمدرضا شجریان
به گزارش کامینگ سون موزیک: مستند بلند «سیاوش در آتش» ساخته کیوان مهرگان به‌دنبال اکران نوروزی در سینماهای هنروتجربه است. این مستند به زندگی اجتماعی زنده‌یاد محمدرضا شجریان پرداخته و با نگاهی جامعه‌شناختی، آثار استاد شجریان را مرور کرده است. در این مستند، دوستان و همکاران نزدیک استاد شجریان، ناگفته‌هایی از زندگی او را روایت می‌کنند.
کیوان مهرگان، تهیه‌کنندگی و کارگردانی این مستند را به عهده داشته و استاد عباس اخوین نام فیلم را خوشنویسی کرده است. بهروز داوری، تدوینگر و مدیر فیلمبرداری و ندا محسنی طراح صدای فیلم هستند. این فیلم ۱۲۹ دقیقه است و برای اولین‌بار در جشنواره سینما حقیقت امسال روی پرده می‌رود. بعد از جشنواره هم برای اکران نوروزی هنر و تجربه آماده می‌شود.
استاد محمدرضا شجریان که خسرو آواز ایران لقب گرفته بود اول مهر سال ۱۳۱۹ در مشهد زاده شد و ۱۷ مهرماه ۱۳۹۹ خاموش شد. اول مهر ۱۴۰۰ نخستین زادروز این موسیقی‌دان، آهنگساز، خواننده و خوشنویس ایران زمین، بدون حضور اوست. وی در طول فعالیت هنری خود حدود ۶۰ آلبوم موسیقی تولید و بیش از ده‌ها کنسرت داخلی و بین‌المللی را اجرا کرد.
بنیاد شجریان راه‌اندازی شود
کارگردان و تهیه‌کننده مستند «سیاوش در آتش» پیشنهاد راه‌اندازی بنیاد شجریان را مطرح کرد و گفت: شجریان عمیق‌تر از همیشه و باشکوهتر از هر زمانی در قلب ایرانیان جای دارد.
کیوان مهرگان در این خصوص اظهار کرد: زنده‌یاد محمدرضا شجریان همچون حافظ، سعدی، خیام، مولانا و دیگر، عناصر هویت‌بخش فرهنگی ما به شاخصه‌ای برای دوری، نزدیکی، شناخت و درک فرهنگ ایرانی تبدیل شده است؛ در ممالک غربی یک کار پسندیده این است که برای مشاهیری در سطح و جایگاه شجریان، بنیادی برای پیگیری فعالیت‌های آنان راه‌اندازی می‌شود؛ بنابراین، تا دیر نشده است باید بنیاد شجریان هم تاسیس شود.
مستند ۱۲۹ دقیقه‌ای سیاوش در آتش
مهرگان درباره مستند ۱۲۹ دقیقه‌ای زندگی زنده یاد محمدرضا شجریان با نام سیاوش در آتش، گفت: در مستند سیاوش در آتش، کوشیدم از زاویه دید متفاوتی زندگی اجتماعی استاد شجریان را مرور کنم. به نظر من این زندگی اجتماعی ترجمه یک زندگی سیاسی، حزبی و جناحی نیست بلکه با مرور این زندگی می‌فهمیم استاد از همان اوایل کار حرفه‌ای خود، معیاری به نام «مردم» برای فعالیت هنری داشت.
وی با بیان اینکه شجریان هر کاری که انجام می‌داد، آن را با استاندارد مردم می‌سنجید، گفت: هیچ دوره از زندگی استاد شجریان را نمی‌توانیم پیدا کنیم که نسبت به مردم بی‌تفاوت یا مقابل آنها باشد. در همه ۶۰ سال گذشته شجریان سمت مردم و سمت درست تاریخ ایستاده است.
مهرگان تاکید کرد: این موضوع به ذکاوت، درایت، دوراندیشی، تعلیم و تربیت ویژه او برمی‌گردد. شجریان جامعه ایرانی را با همه پیچیدگی‌ها و ظرایفش به خوبی می‌شناخت و نبض این جامعه را همیشه در دست داشت. یکی از هزاران دلیلی که او به قلب‌های ایرانیان راه پیدا کرد، به همین برمی گردد که شناخت درست و عمیقی از جامعه ایرانی داشت.
پخش مستند در جشنواره سینما حقیقت
مهرگان درباره پخش این مستند، خاطرنشان کرد: در ایران امکانات زیادی برای پخش سینمای مستند مستقل نداریم؛ بنابراین جایی که برای عرضه نخستین این فیلم مناسب به نظر می‌رسد، جشنواره سینما حقیقت است. از آنجایی که جشنواره شرط «اولین نمایش را در جشنواره» تعیین کرد و با وجود اینکه این فیلم از سال گذشته آماده بود اما به دلیل اهمیتی که برای جشنواره سینما حقیقت قایل هستم، تصمیم به ثبت‌نام و شرکت در جشنواره امسال گرفتم.
کارگردان مستند سیاوش در آتش ابراز امیدواری کرد که این فیلم در جشنواره اکران شود و مورد استقبال مخاطبان قرار گیرد. وی با بیان اینکه منتظر تعیین هیات انتخاب جشنواره هستیم، ادامه داد: بعد از پخش این مستند در آذرماه ۱۴۰۰ در جشنواره سینما حقیقت، مدیران هنر و تجربه را برای اکران نوروزی این مستند متقاعد می‌کنیم.
این مستندساز، استقبال همکاران و دوستان شجریان در ساخت مستند سیاوش در آتش را خوب توصیف کرد و افزود: در این زمینه، نام استاد شجریان راهگشا بود و هر کدام از دوستان استاد در داخل یا خارج از کشور که از ساخت این مستند مطلع می‌شدند، با رضایت می‌پذیرفتند و با ما همکاری می‌کردند.
انتشار تصاویر دیده نشده از شجریان
وی افزود: با وجود اینکه بخشی از تصویربرداری این مستند در دوره کرونا و قبل از شروع فرآیند واکسیناسیون انجام شد، اما همکاران زنده‌یاد شجریان برای حضور در این فیلم همکاری کردند؛ در صورتی که عکس یا سندی متناسب با صحبت‌های‌شان لازم بود، در اختیار قرار می‌دادند و کریمانه با ما در ساخت این مستند همکاری کردند.
کارگردان مستند سیاوش در آتش با اشاره به حضور استاد شجریان در این مستند، اظهار کرد: بخش‌هایی از این مستند در زمانی ساخته شد که مرحوم شجریان در قید حیات بود و با پخش این مستند، سخنان و تصاویری از او برای نخستین‌بار به نمایش در می‌آید که تاکنون دیده و شنیده نشده است.
مهر؛ ماه شجریان
مهرگان در ادامه این گفت‌و‌گو با اشاره به اینکه اول مهر سالروز تولد استاد شجریان و ۱۷ مهر نخستین سالروز درگذشت او است، گفت: مهر، ماه شجریان است. ما در این ماه در فاصله تولد و پرواز او قرار داریم. یک سال گذشته را که در فضای مجازی و حقیقی رصد می‌کردم، هیچ نشانه‌ای دال بر غیبت استاد شجریان ندیدم.
وی ادامه داد: بعد از مرگ بسیاری از هنرمندان، متوجه فقدان آنها می‌شویم ولی این موضوع درباره استاد شجریان صدق نمی‌کند و به نظر من، او هنوز حاضر و گرمابخش محافل دوستداران خود است.
تهیه‌کننده مستند سیاوش در آتش اظهار کرد: به این پرسش باید پاسخ داد که چرا شجریان نمی‌میرد و فراموش نمی‌شود؟ به نظر من، این امر به رابطه دوسویه او و مردم و رابطه هنر استاد با فرهنگ نامیرای حوزه تمدنی ایران برمی‌گردد. شجریان فهم درستی از روانشناسی و جامعه‌شناسی مردم ایران داشت. او می‌دانست مردم ایران چه انتظاری از هنرمندان خود دارند. آنها انتظار دارند هنرمندان به مسائل آنان پاسخ بدهند، در عین حال واکنش هنرمندان کلیشه‌ای، شعاری، جناحی و باندی نباشد.
به گفته این مستندساز، این کیمیاگری از شجریان هنرمندی ممتازی ساخت؛ نگاه او همیشه به مردم و آلام آنان بود، او صدایش را در اختیار مردم می‌گذاشت و صدای آنان می‌شد.
وی درباره خط‌مشی زنده‌یاد محمدرضا شجریان، تاکید کرد: همه می‌دانیم شجریان خیلی راحت می‌توانست از موقعیت ممتاز خود در جهت کسب منافع فردی استفاده کند، اما این کار را نکرد. هیچ وقت مردم را به پول، شهرت و مرتبه اجتماعی نفروخت. همین موضوع، دروازه‌های قلب مردم را به سوی شجریان گشود. برای همین است که یک سال پس از پرواز همیشگی او بیشتر از گذشته، عمیق‌تر از همیشه و باشکوهتر از هر زمانی در قلب ایرانیان جای دارد.
لینک کوتاه مطلب : https://comingsoonmusic.ir/?p=44862
