موسیقیموسیقی ایرانهنرمندان

دوتار نوازی‌ در جشنواره‌ها نتیجه علاقه جوانان به دوتار

به گزارش کامینگ سون موزیک: یک استاد موسیقی مقامی خراسان گفت: دوتار نوازی‌هایی که اکنون وجود دارد، نتیجه هم‌نوازی‌ها و انگیزه‌ای است که جوانان از آن پیدا کردند. پیش از آن تعداد نوازنده‌ها بسیار کم بود و اساتید شاید به تعداد انگشتان یک دست هم نبودند اما در حال حاضر در شهری مانند تربت جام چندین هزار نوازنده دوتار وجود دارد و در بین آن‌ها اساتید به‌نام نیز فعالیت می‌کنند.

عزیز تنها در نشستی مجازی که تحت عنوان بررسی موسیقی مقامی شرق خراسان برگزار شد، در رابطه با موسیقی مقامی خراسان اظهار کرد: موسیقی مقامی و محلی خراسان به عنوان یک میراث کهن از گذشته در خراسان رواج داشته و خراسان یکی از مهم‌ترین مراکز علمی و نظری این نوع موسیقی از گذشته تا به حال بوده است.

وی افزود: موسیقی مقامی و محلی در واقع بیان‌گر فرهنگ، اعتقادات و باورهای یک قوم و منطقه است و با توجه به اینکه در خراسان فرهنگ‌ها و خرده‌فرهنگ‌های بسیاری وجود دارد، این موضوع باعث شده تنوع موسیقایی به لحاظ ملودی در خراسان وجود داشته باشد.

این استاد موسیقی مقامی خراسان بیان کرد: به طور کلی می‌توان موسیقی مقامی و محلی خراسان را به لحاظ جغرافیایی به موسیقی شمال خراسان و موسیقی شرق خراسان تقسیم‌بندی کرد. در شمال خراسان کرمانج‌ها و ترک‌زبان‌ها ساکن هستند که از زمان صفویه در شهرهایی مانند قوچان و بجنورد ساکن شده‌اند و بخشی از موسیقی فعلی خراسان مربوط به این قوم است. موسیقی شرق خراسان نیز در شهرهایی مانند تایباد، تربت جام، صالح‌آباد، خواف و… است و حتی شهرهای مرکزی مانند کاشمر و گناباد را هم می‌توان به این لیست اضافه کرد.

مولف کتاب مشق پیلتان تصریح کرد: این قدمت و پیشینه قدیمی موسیقی خراسان به خراسان بزرگ بازمی‌گردد. فارابی در کتابش از تنبور خراسان نام می‌برد که منظور او خراسان بزرگ بوده است که شامل مناطق خراسان‌های فعلی و هرات بوده است، البته در شرق خراسان این موسیقی بهتر ماندگار شده و در شهرهایی مانند هرات این شکل از موسیقی دیگر خیلی کم رواج دارد و درحال از بین رفتن است؛ به دلیل اینکه در کابل تحولی در موسیقی ایجاد شد و این تحول به استان‌های دیگر افغانستان نیز تسری پیدا کرد و هرات هم از این قاعده مستثنی نبود.

وی در رابطه با سازهای مورد استفاده در موسیقی محلی و مقامی خراسان بیان کرد: سازهایی که در موسیقی محلی خراسان استفاده می‌شود دوتار، سرنا دهل، نی و دایره است که از قدیم به جا مانده است.

تنها در خصوص هم نوازی دو تار در جشنواره‌ها عنوان کرد: هم‌نوازی‌هایی که اکنون وجود دارد، از سال ۱۳۶۷ در خلال جشنواره‌ها آغاز شد و اتفاق بسیار خوبی بود که باعث شد که این نوع موسیقی گسترش پیدا کند.

وی با اشاره به از بین رفتن بسیاری از مقام‌های موسیقی خراسان به دلیل عدم جمع‌آوری آن خاطرنشان کرد: افراد بسیاری در شرق خراسان هستند که تلاش‌هایی برای ماندگاری موسیقی مقامی خراسان انجام داده‌اند و یک‌سری از مقام‌ها را حفظ کرده‌اند اما خیلی از مقام‌ها نیز از بین رفته‌ و مقام‌هایی که مانده است نیز اگر جمع‌آوری نشود، از بین خواهد رفت.

این استاد موسیقی مقامی خراسان در خصوص تفاوت سازهای قدیم و جدید گفت: در قدیم اندازه ظاهری ساز تنبور خراسان یا همان دوتار کوچک‌تر از سازهای فعلی بود و به جای سیم از روده گوسفند به عنوان تار و زه استفاده می‌کردند. طی ۸۰ سال گذشته سیم روی سازها نصب شد.

تنها افزود: در رابطه با موسیقی عارفانه باید گفت که از زمان ابوسعید ابوالخیر و خواجه عبدالله انصاری که تفکر عرفانی شکل گرفت، موسیقی به آن سمت رفت و این موضوع بر نوازندگی و مقام‌ها تاثیرگذار بود و باعث شد که مقام‌های زیادی ایجاد شود.

وی در رابطه با ریشه کلمه مقام و مقام‌نوازی بیان کرد: مقام تعاریف مختلفی دارد و پژوهشگران برداشت‌های مختلفی از مقام داشته‌اند. مقام در موسیقی محلی قطعات و ملودی‌هایی است که جایگاهی ویژه بین نوازندگان منطقه دارد و دارای ریشه است. البته مقام‌ها دسته‌بندی‌هایی نیز دارد.

این استاد موسیقی مقامی خراسان در رابطه با سبک‌های نوازندگی در سازهای موسیقی مقامی اظهار کرد: در نوازندگی سبک‌های مختلفی وجود دارد. با اینکه شاید در یک‌سری کلیات مقام‌ها شبیه به یکدیگر باشد اما شکل پنجه‌نوازی اساتید با یکدیگر متفاوت است و یک مقام خاص را افراد و اساتید مختلف به صورت‌های متفاوت می‌نوازند.

لینک کوتاه مطلب : https://comingsoonmusic.ir/?p=29473

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا