آخرین لحظهها، آخرین ثانیهها و این آخرین نفسهایی است که پاییز در هوای دود گرفته تهران میکشد؛ پاییزی که خشک بود و باران به همراه نداشت؛ هر چند که در روزهای پایانی این فصل، شاهد بارش باران بودیم با این امید که از پس یلدا، زمستانی پرباران و پر برف را سر کنیم. یلدا یعنی خداحافظی با زردی پاییز و سلام بر سفیدی برف و سپیدی صبح، سلام بر روزهایی که از این پس بلند میشود به سمت بهار.
یلدا شب شعر و شب موسیقی است، مگر میشود شعر و موسیقی را از کنار یلدا حذف کرد؛ طولانیترین شب سال بهانهای برای باهم بودن، شادی و خاطرهسازی است، شاهنامهخوانی و گرفتن فال حافظ یکی از آیینهای ایرانیان در این شب است. شنیدن آثار موسیقی این را خاطرهانگیزتر میکند. در این گزارش، آثار موسیقایی که به مناسبت شب یلدا منتشر شدند را مرور میکنیم.
«سرمستم» همایون شجریان
قطعه موسیقی «سرمستم» در فرم چهارمضراب سنتی با شعری از سمیرا عاطفی، آهنگسازی پویا سرایی و خوانندگی همایون شجریان ۲۹ آذرماه سال گذشته به مناسبت شب یلدا منتشر شد.
شجریان با انتشار این قطعه در صفحه شخصی خود در فضای مجازی نوشت: «یلدا بر همه عزیزان فرخنده و زیبا. گلعذاری ز گلستان جهان ما را بس/ زین چمن سایه آن سرو روان ما را بس»
پویا سرایی نوازنده سنتور، عود الکترونیک، همایون شجریان نوازنده تمبک و سازهای کوبهای، کاوه عابدین، مرجان معصومی (استودیوصبا) ضبط، غلامرضا صادقی میکس و مسترینگ، رادمان توکلی هماهنگی انتشار، بهاره ثاقب نشر دیجیتال، سحر فروزان مدیر پروژه از دیگر هنرمندان و عوامل اجرایی این اثر هستند.
برای شنیدن قطعه «سرمستم» میتوانید اینجا مراجعه کنید.
«ماهِ من» سالار عقیلی
سالار عقیلی خواننده موسیقی سنتی ۲۹ آذرماه امسال تکآهنگ «ماهِ من» را با ترانهای از مرتضی ساعتچی، آهنگسازی، تنظیم و میکس و مسترینگ کمال صداقت، نوازندگی کلارینت ژیوان وفاخواه منتشر کرد.
عقیلی با انتشار این قطعه در صفحه شخصی خود در فضای مجازی نوشت: «قطعه جدیدم «ماهِ من» به مناسبت شب یلدا تقدیم نگاه مهربان شما مردم عزیز ایران»
برای شنیدن قطعه «ماهِ من» میتوانید اینجا مراجعه کنید.
«جام محبت» علیرضا افتخاری
تکآهنگ «جام محبت» با شعری از سعدی، آهنگسازی فریدون خوشنود و خوانندگی علیرضا افتخاری آذرماه امسال به همت مرکز موسیقی حوزه هنری تولید و منتشر شده است.
پویا نیکپور تنظیمکننده و انوشیروان مانی گرافیست از دیگر عوامل اجرایی این اثر هستند.
در توضیح این اثر آمده است: «شب یلدا و جام محبت. در بلندترین شب سال، سخن از عشقی است که نه تازه است و نه آسان… عشقی که با عهد آغاز میشود. یلداتان آکنده از آرامش و مهر»
برای شنیدن قطعه «جام محبت» میتوانید اینجا مراجعه کنید.
ادای احترام محمد اصفهانی به استاد
تکآهنگ «در هوایت» با شعری از مولانا، آهنگسازی میلاد بابایی و خوانندگی محمد اصفهانی خواننده موسیقی پاپ و سنتی آذرماه سال ۱۴۰۲ منتشر شد. این قطعه براساس روایت زندهیاد محمدرضا شجریان از گوشه راک است که به این استاد تقدیم شده است.
آیدین ترکیان نوازنده کمانچه، مهران اکرمی بازنگری وکال، امیر ارشیا تنظیمکننده، محمد فلاحی میکس و مستر، محمد یعقوبخانی گرافیست و عطا پناهی تهیهکننده از دیگر هنرمندان و عوامل اجرایی این اثر هستند.
اصفهانی با انتشار این قطعه در صفحه شخصی خود در فضای مجازی نوشت: «در هوایت… شعر مولانا بر اساس روایت استاد محمدرضا شجریان از گوشه راک. شب یلدا بلندترین شب سال و طلیعه فصل فرشتگی یعنی زمستان که مظهر سپیدی و پاکی است بر همه شما هموطنان و عزیزانم تهنیت باد. محمد اصفهانی پسین آذر ماه ۱۴۰۲»
برای شنیدن قطعه «در هوایت» میتوانید اینجا مراجعه کنید.
«یلدا» محمد معتمدی
قطعه موسیقی «یلدا» با ترانهای از بهمن محمدزاده، آهنگسازی و خوانندگی محمد معتمدی و نوازندگی سنتور مسعود آرامش آذرماه سال ۱۳۹۵ به مناسبت شب یلدا منتشر شد. حمید آداب میکس و مستر و محمد خرمی تهیهکننده از دیگر عوامل اجرایی این اثر هستند.
معتمدی آذرماه امسال نیز این قطعه را با تنظیم جدید در صفحه شخصی خود در فضای مجازی منتشر کرد و نوشت: «یلداتون پیشاپیش مبارک. برام بنویسید که با شنیدن این آهنگ چه خاطرهای براتون تداعی میشه؟»
در بخشی از متن ترانه قطعه «یلدا» آمده است: «تو و چله من امسال کدوم شعر و کدوم فال/باز یاد اونو زنده کرده/حافظ بگو کدوم فال کدوم روز و کدوم سال/اونی که رفته برمیگرده/امشب کدوم ستاره دلشوره هامو داره دلواپسِ لبخند اونه/کدوم جاده دوباره اونو با یه اشاره/ تا پشت این در می رسونه»
برای شنیدن قطعه «یلدا» میتوانید اینجا مراجعه کنید.
«یلدای من» حمید خزاعی
قطعه موسیقی «یلدای من» با ترانهای از صالحه زهرهوند، آهنگسازی و تنظیم آرش قاسمی و خوانندگی حمید خزاعی در سبک موسیقی کلاسیک ایرانی سال گذشته به مناسبت شب یلدا منتشر و به مردم ایران تقدیم شد.
نوازندگان؛ آرش قاسمی (تار)، امین جهانگیری (سنتور)، عمران فروزش (دف، تمبک و دایره)، میلاد بیات (کمانچه)، سعید میرزاحسینی (نی)، میلاد محرمی مدیر تولید، امیر فرزانه کارگردان از دیگر هنرمندان و عوامل اجرایی این اثر هستند.
برای شنیدن قطعه «یلدای من» میتوانید اینجا مراجعه کنید.
تکآهنگ علیرضا عصار
علیرضا عصار خواننده موسیقی پاپ آذرماه سال گذشته تکآهنگ «چشای تو» را با ترانهای از افشین مقدم، آهنگسازی وحید پویان و تنظیم سعید زمانی و تهیهکنندگی موسسه فرهنگی و هنری آوای هنر منتشر کرد. احسان نیزن (ویولن و ویولا)، فیروز ویسانلو (گیتار) و مهرداد عالمی (ویولنسل) از نوازندگان این قطعه هستند.
عصار با انتشار این قطعه در صفحه شخصی خود در فضای مجازی نوشت: «ترانه چشای تو رو با عشق تقدیم میکنم به همه هموطنان عزیزم. یلدا بر همه شما مبارک از صمیم قلب امیدوارم که این روزهای عجیب و سخت زودتر به پایان برسند و نور و روشنی دوباره بر این سرزمین زیبا و مردم زیباش بتابه. این کار مدتها بود که آماده پخش بود اما فرصتی نشد تا این شب چله.»
برای شنیدن قطعه موسیقی «چشای تو» میتوانید اینجا مراجعه کنید.
«دوباره یلدا» در سبک سنتی-تلفیقی
قطعه موسیقی سنتی-تلفیقی «دوباره یلدا» با شعری از صالحه زهرهوند، آهنگسازی و تنظیم بابک شهرکی و خوانندگی حسین رضا اسدی خواننده موسیقی سنتی منتشر شد. این اثر آذرماه امسال به مناسبت شب یلدا و با هدف پاسداشت رسوم ایرانی و انتقال آن به نسلهای جدید ارائه شده است.
حسین رضا اسدی این قطعه را با توجه به آیینها و سنتهای شب یلدا تولید و اجرا کرده و طراحی آن به گونهای است که در جمعهای خانوادگی، دورهمیهای پاییزی و زمستانی و شبنشینیهای یلدایی قابل استفاده باشد.
برای شنیدن قطعه «دوباره یلدا» میتوانید اینجا مراجعه کنید.
«دلتنگ» چاوشی تا «مثل یلداهای قبل» صادقی
«دلتنگ» با ترانهای از حسین صفا و آهنگسازی و تنظیم محسن چاوشی، «شب یلدا» با ترانه، آهنگسازی و خوانندگی روزبه نعمت الهی، تنظیم و میکس و مسترینگ اشکان محمدیان، «شب چله» با ترانه، آهنگسازی و خوانندگی مصطفی راغب، نوازندگی پیانو امیر احمدی، «شب یلدا» با ترانه، آهنگسازی و خوانندگی حامد محضرنیا، تنظیم استار باند، میکس و مسترینگ علی درخشنده، «فال خوش» با ترانهای از حسین غیاثی، آهنگسازی و تنظیم بهنام جلیلیان، نوازندگی هادی حدادی و بهنام جلیلیان، میکس و مسترینگ محمد فلاحی و خوانندگی امیر عظیمی و «مثل یلداهای قبل» با ترانهای از عرشیا عشقی، آهنگسازی و تنظیم امیرعباس حسنزاده از آلبوم «شب بارونی» به خوانندگی رضا صادقی از دیگر قطعاتی است که به مناسبت شب یلدا منتشر شدند.
شب یلدا یا شب چله یکی از کهنترین جشنهای ایرانیان که سال ۱۴۰۱ به عنوان نوزدهمین عنصر میراث فرهنگی ناملموس ایران در هفدهمین نشست کمیته بینالدولی پاسداری از میراث فرهنگی ناملموس یونسکو در پروندهای مشترک میان ایران و افغانستان ثبت جهانی شد. شب چله با غروب خورشید در آخرین روز پاییز؛ ۳۰ آذر آغاز و با طلوع آفتاب در روز اول دی به پایان میرسد.
